Einstein

In het oorspronkelijke artikel van Einstein, waarin hij de algemene relativiteitstheorie uiteenzet, staan een aantal fouten (typefouten, of zetfouten, of schrijffouten, of drukfouten, of leesfouten, of hoe ze ook ontstaan mogen zijn). Om anderen onnodige hoofdbrekens te besparen som ik ze hieronder op.

1. Pagina 774, tweederde:
   
   Tussen z' en t' ontbreekt een komma.
2. Pagina 781, vergelijking (7):
   
   De variabele ν waarover gesommeerd moet worden ontbreekt onder het sommeringsteken (terwijl op alle andere plaatsen de sommeringsvariabele keurig aangegeven wordt):
   
3. Pagina 783, onderaan:
   
   Het woord “Tenor” moet “Tensor” zijn.
4. Pagina 784, halverwege:
   
   Het woord “Symmetrische” moet “Antisymmetrische” zijn.
5. Pagina 787, halverwege:
   
   Tussen μ en ν moet een ≠ (is ongelijk aan) teken staan.
6. Pagina 788, halverwege:
   
   Het aanhalingsteken (') bij de letter τ en het integraalteken horen hier niet (ze moeten gewoon weg):
   
7. 
   Jacobi

   Pagina 788, tweederde:

   
   Het woord “Jakobischen” moet “Jacobischen” zijn. Het gaat hier om de wiskundige Carl Jacobi en zijn naam is toch echt met een “c”.
8. Pagina 791, vergelijking (20b):
   
   In de tweede regel van deze vergelijking in de eerste term van het rechterlid gebruikt Einstein een kromme d (∂) in plaats van een rechte d. Dat is op zich niet zo erg, maar de tensor g heeft als indices μ en ν en dat moeten μ en σ zijn:
   
9. Pagina 791, driekwart:
   
   Einstein is net overgestapt van de parameter λ op de parameter s, maar in deze vergelijking is dat alleen in de linkerterm doorgevoerd. De andere vier λ’s dienen echter ook door s vervangen te worden. Bovendien moeten in de eerste term en in de tweede term de ν’s vervangen worden door σ’s en vice versa:
   
10. Pagina 795, boven vergelijking (27):
    
    Het woord “mir” moet “mit” zijn.
11. Pagina 796, vergelijking (34):
    
    De teller van de term in het linkerlid van de vergelijking moet ∂g^μν zijn, dus met de indices hoog in plaats van laag:
    
12. Pagina 797, eerste vergelijking:
    
    De teller van de eerste term tussen de tweede set haakjes moet ∂g_μα zijn, dus met de indices laag in plaats van hoog:
    
13. Pagina 797, tweede vergelijking:
    
    De laatste metrische tensor moet g^τα zijn in plaats van g^μν:
    
14. Pagina 799, onderaan (deze fout is niet door mij gevonden, maar door dhr. Dijkstra):
    
    Einstein refereert hier aan vergelijking (27), maar dat moet (26) zijn.
15. Pagina 801, vergelijking (44):
    
    In de vergelijking voor S_μν is de eerste term van het rechterlid een tweede afgeleide. Daarom moet de kromme d (∂) in de teller van die term een hoge index “2” hebben:
    
16. Pagina 802, vergelijking (46):
    
    Bij de differentialen in het rechterlid van deze vergelijking staat tweemaal de index ν. Daarvan moet er eentje μ zijn:
    
17. Pagina 804, laatste vergelijking:
    
    Aan de rechterkant van de vergelijking moet de teller van de tweede term tussen de ronde haken ∂g_αλ zijn, dus met de indices laag in plaats van hoog:
    
18. Pagina 805, eerste vergelijking:
    
    Het tweede minteken moet een plusteken zijn:
    
19. Pagina 806, eerste regel:
    
    Einstein refereert hier aan vergelijking (47) maar dat moet (47a) zijn.
20. Pagina 806, vergelijking (50):
    
    De eerste term aan de rechterkant van de vergelijking bevat driemaal de index α en dat mag niet. In plaats van de rechter twee α’s in die term moet een willekeurige andere dummy index staan:
    
21. Pagina 807, voetnoot onderaan:
    
    In de linker vergelijking staat driemaal de index σ. Hiervan moet de eerste index σ een α zijn:
    
22. Pagina 809, de één na laatste vergelijking:
    
    Bij de linkerterm ontbreekt een minteken:
    
23. Pagina 811, vergelijking (58a):
    
    Bij de derde metrische tensor moeten de indices ν en β zijn in plaats van μ en β:
    
24. Pagina 812, bovenaan:
    
    Het woord “unabhöngige” moet “unabhängige” zijn.
25. Pagina 812, vergelijking (60):
    
    De index in de noemer van de derde term moet σ zijn in plaats van ρ:
    
26. Pagina 815, eerste vergelijking:
    
    De eerste index in de teller van de breuk moet ρ zijn in plaats van σ:
    
27. Pagina 815, iets over de helft:
    
    De dubbele punt aan het einde van deze regel moet een punt-komma zijn.
28. Pagina 816, tweede vergelijking:
    
    Hier moeten wat haakjes toegevoegd worden:
    
29. Pagina 818, vergelijking (69):
    
    Einstein stelt in zijn artikel overal c gelijk aan één (en hij laat dus alle c’s weg), maar in bovenstaande vergelijking komt hij met c² op de proppen om de aansluiting te hervinden met de werkelijkheid. Echter, dit moet toch echt c⁴ zijn om alles helemaal kloppend te krijgen:
    
30. Pagina 819, na vergelijking (70):
    
    Tussen ρ en σ moet een ≠ (is ongelijk aan) teken staan.
31. Pagina 819, vergelijking (70a):
    
    In de noemer staat 8π en dit moet 4π zijn:
    
32. 
    Huygens

    Pagina 821, boven het plaatje:

    
    Het woord “Huggenssche” moet “Huygenssche” zijn.
33. Pagina 822, eerste vergelijking:
    
    Het eerste plusteken moet een minteken zijn:
    
34. Pagina 822, vergelijking (74):
    
    In de noemer staat 4π en dit moet 2π zijn:
    
35. 
    Le Verrier

    Pagina 822, bijna onderaan:

    
    De naam “Leverrier” moet “Le Verrier” zijn.